تشریح عوامل در ارزشیابی مشاغل- کوشش ها

در شرایطی وظایف یک شغل ایجاب می کند که شاغل آن برای انجام آن وظایف از نیروی فکری استفاده نماید. دامنه کوشش فکری ممکن است از بکارگیری یک روش ساده تکراری یا تمرکز حواس تا تصمیم گیری و تعیین خط مشی برای یک موسسه بزرگ تغییر کند، کوشش فکری که حداکثر ۱۰۵ امتیاز دارد در نظام ارزیابی به هفت درجه یا سطح تقسیم بندی شده است.

بنابراین می توان گفت : کوشش فکری، تمرکز و به کارگیری قوای ذهنی برای انجام کار است و پشتوانه آن دانش، تجربه، قدرت تجزیه و تحلیل، استعداد و دقت و تمرکز است طوری که حاصل کوشش فکری می تواند خستگی روحی و فکری باشد.

کوشش جسمی عبارت است از تمرکز فعالیت روی یک یا چند عضو از اعضای مختلف بدن مانند دست ها، پاها، حواس بینایی یا شنیداری یا حرکات بدنی برای انجام کار است که تکرار آنها موجب خستگی، فرسودگی جسمی و احياناً عوارضی برای شاغل می شوند.

هر چه کار مستلزم انجام حرکات یا تحمل شرایط بدنی بیشتر باشد درجه عامل کوشش جسمی شغل بیشتر است.

در تعیین درجه کوشش جسمی دو عامل کلی مدنظر است : شدت کوشش و مدت کوشش (مقدار و نوع کوشش و طول مدت آن)

لازم به ذکر است که ممکن است انجام یک کار ظاهرا نیاز به تحرک جسمی نداشته باشد ولی حاصل آن خستگی غیر متعارف باشد مانند ایستادن مداوم، سهم کوشش جسمی از کل امتیازات 80 است که بر حسب شدت و ضعف و میزان کوشش به هفت سطح تقسیم شده است.

گفتنی است که چنانچه شغلی مقداری از کوششهای جسمانی را تواماً داشته باشد تنها آن جزء از کوشش ها که با توجه به جدول مربوط بیشترین امتیاز را دارد ملاک محاسبه قرار می گیرد.

منبع : کتاب ارزشیابی و طبقه مشاغل استاد ابوالقاسم کرم بیگی